नेपाल राष्ट्र बैंकद्वारा ४० अर्ब रुपैयाँको तरलता खिच्ने तयारी

नेपाल राष्ट्र बैंकले बैंकिङ प्रणालीमा अधिक तरलता भएपछि ४० अर्ब रुपैयाँको थप तरलता खिच्ने निर्णय गरेको छ। स्थायी निक्षेप सुविधा (एसडीएफ) मार्फत नियमित रूपमा तरलता खिच्दै आएको राष्ट्र बैंकले बुधबार निक्षेप संकलन उपकरणमार्फत यो कदम चालेको हो।

मुख्य बुँदाहरू:

• तरलता व्यवस्थापनको पहल: अघिल्लो दिन मंगलबार मात्र एसडीएफ अन्तर्गत १ खर्ब ७४ अर्ब ५५ करोड रुपैयाँ उठाएको राष्ट्र बैंकले बुधबार २१ दिनको अवधिका लागि ४० अर्ब रुपैयाँ बोलकबोल गर्ने योजना बनाएको छ।

• बोलकबोल प्रक्रिया: मध्याह्न ३ बजेसम्म अनलाइनमार्फत बैंकहरू यसमा सहभागी हुन सक्नेछन्। जसको सावाँ र ब्याज भुक्तानी असोज २ गते हुनेछ। ब्याजदर भने बोलकबोलबाट निर्धारण हुनेछ।

• आवेदन प्रक्रिया: बैंकहरूले घटीमा १० करोड र बढीमा ५ करोडले भाग जानेगरी बोलकबोलमा आवेदन दिन सक्नेछन्।

• सुरक्षित धितो उपकरण: उक्त निक्षेप संकलन उपकरण राष्ट्र बैंक बाहेक अन्य बैंक तथा वित्तीय संस्थासँग धितो राख्न सकिने केन्द्रीय बैंकले जनाएको छ।

अधिक तरलता व्यवस्थापनको उद्देश्य:

वित्तीय बजारमा अधिक तरलताको स्थितिमा बजार ब्याजदरलाई व्यवस्थित गर्न राष्ट्र बैंकले आफ्ना काउन्टरपार्टीहरूबाट संकलन गरिने निक्षेप उपकरण मार्फत यस्तो तरलता व्यवस्थापनको उपाय अपनाएको हो।

स्थायी निक्षेप सुविधा (एसडीएफ) को भूमिकाः

राष्ट्र बैंकले चालु आर्थिक वर्षको सुरुदेखि १८ पटकमा गरेर ५१ खर्ब ६ अर्ब ५५ करोड रूपैयाँ उठाएको छ, जसमा १ खर्ब ७४ अर्ब रूपैयाँ मात्र बैंकहरूमा फिर्ता हुन बाँकी रहेको छ। एसडीएफ अन्तर्गत बैंकहरूले ३ प्रतिशत ब्याजदर पाउने गर्छन्।

निष्कर्ष:

राष्ट्र बैंकले यो कदम तरलता व्यवस्थापन र वित्तीय प्रणालीलाई सन्तुलनमा राख्नका लागि लिएको हो। बैंकहरूले यस अवसरलाई प्रयोग गर्दै नियामक बैंकसँगको सहकार्यमा आफ्नो वित्तीय तरलता व्यवस्थापन गर्न सक्नेछन्। यो प्रक्रिया बजारको ब्याजदरलाई सन्तुलित राख्न र बैंकिङ प्रणालीलाई मजबुत बनाउन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्छ।