नेपालका वाणिज्य बैंकहरूको आधार दर विश्लेषण : कस्ता छन् हालका कर्जा दरहरू?
Author
NepseTrading
नेपालका प्रमुख वाणिज्य बैंकहरूले सार्वजनिक गरेका आधार दर (Base Rate) विवरणमा उल्लेख्य भिन्नता देखिएको छ, जसले बैंकिङ्ग बजारमा नयाँ तरंग सिर्जना गरेको छ। अहिलेको प्रतिस्पर्धात्मक वातावरणमा कर्जाको लागतमा प्रत्यक्ष प्रभाव पार्ने आधार दरलाई निकै महत्वपूर्ण सूचकका रूपमा हेरिन्छ। पछिल्लो विवरण अनुसार स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड बैंक नेपाल लिमिटेडको आधार दर सबैभन्दा न्यून ५.१३ प्रतिशत रहेको छ। यो दर सबै बैंकहरूबीचको न्यूनतम हो, जसले गर्दा स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड कर्जा बजारमा थप प्रतिस्पर्धी देखिएको छ।
यसपछाडि राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकले ५.४४ प्रतिशतको आधार दर कायम गरेको छ भने एभरेष्ट बैंक लिमिटेडले ५.६६ प्रतिशतको दरमा कर्जा सुविधा दिन थालेको छ। यी बैंकहरूको आधार दर तुलनात्मक रुपमा कम भएकाले नयाँ ऋणीहरूका लागि आकर्षक विकल्प बन्ने देखिन्छ। आधार दर कम हुनु भनेको बैंकहरूले न्यूनतम खर्चमा कर्जा दिनसक्ने क्षमताको संकेत पनि हो, जसले बजारमा सस्तो कर्जा उपलब्ध गराउन मद्दत गर्छ।
अर्कोतर्फ, एनआईसी एशिया बैंक लिमिटेडले सबैभन्दा उच्च ७.५२ प्रतिशतको आधार दर कायम गरेको छ। यसैगरी, सिटिजन्स बैंक इन्टरनेशनल लिमिटेडको ७.३० प्रतिशत र लक्ष्मी सनराइज बैंक लिमिटेडको ७.१७ प्रतिशत आधार दर रहेको छ। उच्च आधार दर भएका बैंकहरूमा ऋण लिँदा ब्याजदर तुलनात्मक रूपमा महँगो पर्न सक्छ, जसले सम्भावित ग्राहकहरूलाई केही हिचकिचाहट गराउन सक्छ। उच्च आधार दर प्रायः बैंकहरूको आन्तरिक व्यवस्थापन खर्च, जोखिम मूल्यांकन तथा सञ्चालन रणनीतिसँग जोडिएको हुन्छ।
अन्य प्रमुख बैंकहरू जस्तै नेपाल बैंक लिमिटेड (६.१६%), नबिल बैंक लिमिटेड (६.१७%), नेपाल एसबीआई बैंक लिमिटेड (६.९६%), हिमालयन बैंक लिमिटेड (७.०२%), र ग्लोबल आइएमई बैंक लिमिटेड (६.७५%) को आधार दर पनि बजारको औसत दायरामा नै देखिएको छ। अधिकांश बैंकहरूको दर ६ प्रतिशतदेखि ७ प्रतिशतको दायरामा सीमित छ, जसले समग्र बैंकिङ्ग क्षेत्रलाई स्थिर देखाउँछ।
हालको स्थितिमा बैंकहरूले आफ्नो आधार दर घटाउने वा बढाउने निर्णय मुख्यतः कर्जाको माग, तरलता अवस्था, आन्तरिक व्यय संरचना, र राष्ट्र बैंकको मौद्रिक नीतिको आधारमा गर्ने गर्दछन्। कम आधार दर भएका बैंकहरूले बजारमा बढी प्रतिस्पर्धा गर्न सक्ने देखिन्छ भने उच्च आधार दर भएका बैंकहरूले आन्तरिक लागत व्यवस्थापनमा अझ सुधार गर्नुपर्ने संकेत देखिन्छ। अन्ततः, उपभोक्ताहरूले कर्जा लिनु अघि आधार दरको राम्रो तुलना गर्नु अत्यन्त जरुरी देखिएको छ, ताकि आफ्नो कर्जा लागत न्यूनतम राख्न सकियोस्।
