तेल र पेट्रोलियम पदार्थमै ६६ अर्ब बढीको आयात — कुल आयातको सबैभन्दा ठूलो हिस्सा

चालु आर्थिक वर्ष २०८२/८३ को पहिलो तीन महिनामा नेपालले तेल र पेट्रोलियम पदार्थ (Mineral Fuels and Oils) मा मात्रै ६६ अर्ब ८७ करोड रुपैयाँभन्दा बढीको आयात गरेको छ। यो रकमले कुल आयातको करिब १४ प्रतिशत हिस्सा ओगटेको भन्सार विभागको तथ्यांकले देखाउँछ।

साउनदेखि असोज मसान्तसम्म (मध्य जुलाईदेखि मध्य अक्टोबर २०२५) नेपालले पेट्रोलियम पदार्थ, डिजेल, ग्यास, र अन्य इन्धनजन्य वस्तु आयातका लागि ६६ अर्ब ८७ करोड ४६ लाख रुपैयाँ खर्च गरेको हो। यो रकमले अन्य सबै वस्तुहरूको तुलनामा सबैभन्दा ठूलो हिस्सा ओगटेको छ।

भन्सार विभागका अनुसार उक्त अवधिमा नेपालले करिब ४ खर्ब ६८ अर्ब रुपैयाँ बराबरको बस्तु तथा सेवा आयात गरेको छ। त्यसको करिब सातौं भाग केवल इन्धन र पेट्रोलियम पदार्थमै खर्च भएको हो।

विशेषज्ञहरूका अनुसार इन्धनमा यस्तो ठूलो आयातले वैदेशिक मुद्रा सञ्चिति (foreign reserve) मा दवाव थप्ने र व्यापार घाटा (trade deficit) अझै बढाउने जोखिम देखिन्छ। नेपालमा इन्धन उपभोग वृद्धि, औद्योगिक उत्पादनको पुनरुत्थान, र यातायात क्षेत्रमा प्रयोग हुने इन्धनले यसमा मुख्य योगदान गरेको बताइन्छ।

नेपालले हालसम्म वैकल्पिक ऊर्जा, विद्युत् सवारीसाधन र नवीकरणीय स्रोतमा लगानी बढाए पनि इन्धन आयातमा निर्भरता घट्न सकेको छैन। यो प्रवृत्ति दीर्घकालीन रूपमा भुगोलिक–आर्थिक असन्तुलन निम्त्याउने खतरा रहेको आर्थिक विश्लेषकहरू चेतावनी दिन्छन्।