गत साता पाँचै दिन लगातार हरियाली देखिएको शेयर बजार आइतबार एकाएक ठूलो दबाबमा परेको छ। पाँच दिनमा ११५ अंकभन्दा बढी उकालो चढेको बजारमा यस साताको पहिलो दिन आउनासाथ नाफा सुरक्षित गर्ने प्रवृत्ति हावी भयो। लगातार बढ्दो सूचकबाट लाभ कमाएका लगानीकर्ताहरूले एकैसाथ ‘प्रोफिट बुकिङ’ गर्दा आइतबार नेप्से परिसूचक २६.५१ अंक झर्दै २६४९.५२ विन्दुमा बन्द भयो।

नेप्सेले गत सोमबारदेखि बिहीबारसम्म क्रमिक सुधार देखाउँदै ३३.९२, ५०.४४, ५.३२, ९.६१ र १०.४३ अंकको वृद्धि निकालेको थियो। यसले कुल ११५.७२ अंकको वृद्धि गर्दै बजारलाई २६७३ विन्दु माथि पुर्‍याएको थियो। तर यति धेरै बढेका स्टकहरूबाट नाफा लिन खोज्ने लगानीकर्ताको मनोविज्ञानले आइतबारको बजारलाई कमजोर बनायो। बजार विश्लेषकहरूका अनुसार, लगातारको उकालोपछि नाफा बुकिङ सामान्य भए पनि यो पटकको विक्री दबाब केही तीव्र रूपमा देखा परेको हो।

सामान्यतया सूचक घट्दा कारोबार रकमसमेत घट्ने प्रवृत्ति देखिन्छ। तर आइतबार भने उल्टै कारोबार रकम बढेको छ। बिहीबार ६ अर्ब ६६ करोड बराबरको कारोबार भएको बजारमा आइतबार कारोबार रकम ७ अर्ब ८ करोड रुपैयाँ पुगेको छ। कारोबार बढ्दै जाँदा सूचक घट्नु बजारमा बेच्ने पक्ष बलियो भएको प्रमुख संकेत मानिन्छ। धेरै लगानीकर्ताले ‘नाफा बन्द’ रणनीति अपनाएपछि बजारको मनोविज्ञान एकाएक नकारात्मक मोडिएको विश्लेषण गरिएको छ।

१३ उपसमूहमध्ये ११ उपसमूह घटेका छन्। विशेषगरी लगानी (Investment) उपसमूह १.४८% ले घट्दै सबैभन्दा धेरै कमजोर भयो। त्यस्तै, २ उपसमूह मात्र हल्का वृद्धि गर्न सफल भए। समग्र बजार राताम्मे हुँदा पनि पाँच स्टक भने सकारात्मक सर्किट लागेर कारोबार भए—सागर डिस्टिलरी, निफ्रा ग्रीन इनर्जी डिबेञ्चर (६%), स्वस्तिक लघुवित्त, झापा इनर्जी, श्रीनगर एग्रीटेक। उता १०% NIMB Debenture 2090 भने ८.९९% ले घट्दै दिनकै कमजोर स्क्रिप बन्न पुग्यो।

आइतबारको कारोबारमा हिमालयन रि–इन्स्योरेन्स सर्वाधिक सक्रिय रह्यो। कम्पनीको २३ करोड ५ लाख बराबरको कारोबार भयो, जुन दिनकै उच्च कारोबार हो। अन्य बीमा तथा ठूलो पुँजी भएका स्टकहरूसमेत उच्च कारोबार सूचीमा परे। विश्लेषकहरूका अनुसार, बजारमा सावधानीपूर्वक दूरी कायम गर्न खोज्ने लगानीकर्ता संख्या आइतबार उल्लेख्य रूपमा बढेको थियो।

मौद्रिक नीति समीक्षाले बजार मनोविज्ञानमा थपिएको तनाव

आइतबारको गिरावटसँगै अर्को प्रमुख कारण भनेको आगामी मौद्रिक नीति समीक्षा प्रति बढ्दो प्रतिक्षा र अनिश्चितता हो। नेपाल राष्ट्र बैंकले चालु आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमासको मौद्रिक नीति समीक्षा सोमबार (मंसिर १५) सार्वजनिक गर्नुपर्छ। नियम अनुसार त्रैमास सकिएको ४५ दिनभित्र समीक्षा आउनुपर्ने भएकाले राष्ट्र बैंकले अन्तिम तयारी गरिरहेको छ।

बैंक तथा वित्तीय संस्था, बीमा कम्पनी, उद्योग, व्यवसाय तथा शेयर लगानीकर्ताको ध्यान अहिले एकै ठाउँमा केन्द्रित छ—
“राष्ट्र बैंकले समीक्षा नीतिमा कस्ता प्रावधान ल्याउँछ?”

हाल ब्याजदर न्यून छ, तर कर्जा विस्तार कमजोर छ। बैंक तथा वित्तीय प्रणालीमा ११ खर्बभन्दा बढी अनुत्पादक तरलता बाँकी छ। तर कर्जाको माग सुस्त हुँदा आर्थिक गतिविधि विस्तार हुन सकेको छैन। यिनै कारणले लगानीकर्ता मनोविज्ञान ‘मिश्रित’ देखिएको छ—नतिजा, बजारमा मनोवैज्ञानिक दबाब बढेको छ।

तरलता धेरै हुँदा राष्ट्र बैंक लगातार तरलता सोस्ने (Liquidity Absorption) नीतिहरू लागू गरिरहेको छ। रेमिट्यान्स बढ्दो क्रममा भएकाले थप तरलता प्रणालीमा आउन सक्ने अनुमान छ। यस्तो अवस्थामा आगामी मौद्रिक नीति समीक्षा कर्जा विस्तार सहज बनाउने कि अझ कडाइ गर्ने? भन्ने प्रश्नले बजार चलायमान बनाएको छ।

बैंकहरूका अनुसार, यस पटकको समीक्षा कर्जा विस्तार प्रोत्साहन, प्रोभिजनिङमा लचकता, र पुँजीबजारमैत्री प्रावधान केन्द्रित हुनसक्छ। यदि समीक्षा बजारमैत्री आयो भने नेप्सेमा नयाँ सकारात्मक उर्जा थपिन सक्ने विश्लेषकहरूको भनाइ छ।

प्राविधिक विश्लेषण: 200MA ले फेरि एकपटक ‘रेसिस्टेन्स’ को भूमिका निभायो

आजको बजार प्राविधिक रूपमा हेर्दा, सूचकले दिनको सुरुवातमा हल्का सकारात्मक संकेत देखाए पनि अन्त्यमा कमजोरी देखाउँदै रातो क्यान्डलमा बन्द भयो। बजारले धेरै महत्व राख्ने २००-Day Moving Average (200MA) लाई टच गरेपनि त्यो लेभल ब्रेक गर्न असफल रह्यो। यसले बजारलाई पुनः तल धकेल्यो।

प्राविधिक विश्लेषक अजित खानालका अनुसार, नेपाली बजारमा २००MA एक अत्यन्तै संवेदनशील आधार (Support) तथा छत (Resistance) को रूपमा पहिचान गरिन्छ। इतिहासभर बजारले सो लेभलमा उल्लेख्य प्रतिक्रिया देखाउँदै आएको छ। आज पनि सूचक २००MA नजिक पुग्नेबित्तिकै विक्री दबाब हावी भयो र बजार उल्टो मोडियो।

नेप्सेले पछिल्ला दिनहरूमा बनाएको Ascending Triangle Pattern ले सम्भावित बुलिश ब्रेकआउटको संकेत दिएको थियो। तर आजको कारोबारमा बजारले नेकलाइन रिटेस्ट मात्र गरेर उल्टो झरेको छ। यदि सूचकले २००MA माथि क्लोजिङ दिएको भए बजारले बलियो ‘अप–मूव’ पाउन सक्थ्यो। तर प्रतिकूल रूपमा, बजारले कमजोर संकेत दियो।

आज बनेको रातो क्यान्डल उच्च सम्भावित रिभर्सल जोन मा बनेको छ। साथै, हिजोभन्दा आज कारोबार रकम वृद्धिले बजारमा सेल–साइड (Selling Pressure) बलियो रहेको पुष्टि गर्छ।
ठूलो रातो क्यान्डल + उच्च कारोबार = बजारमा आक्रामक विक्री

आज १२ बजे बजारले डे–हाई बनायो, तर त्यो टिकेन। ठीक १२:४५ पछि बजारले तीव्र नकारात्मक प्रतिक्रिया दियो। ठूला स्टकमा दबाब आउनासाथ सूचकमा एकाएक कमजोरी देखा पर्‍यो।

करोबार हिस्सातर्फ, हाइड्रो सेक्टरको कारोबार हिस्सा करिब ४०% पुग्यो, जसले दिनभर बजार चलायमान बनायो। बैंकिङ र लाइफ इन्स्योरेन्समा पनि कारोबार केही बढेको देखियो, जबकि अन्य सेक्टर्स सुस्त रहे।

ब्रोकर विश्लेषण: खरिद–बिक्री बराबर तर मनोविज्ञान अनिश्चित

आजको बजार बुझ्न सबभन्दा महत्वपूर्ण पक्ष शीर्ष १० ब्रोकरको व्यवहार हो।
आज:

• ५ ब्रोकरले बेचेको बढी

• ५ ब्रोकरले किनेको बढी